Ask the expert: Plastisch chirurg dr. Laura Zaal

"Ik ben graag vooruitstrevend. Dat is leuk voor de cliënt en voor mij."

"Toen Peter Velthuis me benaderde, ben ik eerst één dag in de week bij de kliniek in Hilversum gaan werken, maar dat groeide al snel naar drie dagen.” Nu, dertien jaar later, heeft ze gezag verworven als specialist op het gebied van cosmetische borstchirurgie. “In het begin deed ik nog alles, ook faceliften. Maar na een aantal jaar ging collega plastisch chirurg Erik Laban steeds meer gezichten doen en ik steeds meer borsten. Aan de ene kant rolde ik er een beetje in, maar aan de andere kant voelde het ook wel als een bewuste keuze. Ik wilde in een niche terechtkomen waarin ik goed kon worden, maar tegelijkertijd wilde ik ook een goede en betrokken moeder en vrouw zijn. Maar ik was heel breed opgeleid en veel daarvan had ik door mijn keuze voor cosmetische borstchirurgie niet meer nodig. Maar als ik er nu op terugkijk, ben ik er blij mee. Ik heb op deze manier mijn kinderen zien opgroeien als vaak aanwezige moeder, maar me ook ontwikkeld als specialist.”

In haar vak werd ze een autoriteit. Ze verricht 350 borstvergrotingen per jaar en 150 borstverkleiningen en liften en is altijd bezig met wat beter kan. “Ik ben graag vooruitstrevend. Dat is leuk voor de cliënt en voor mij. En ik geloof er heilig in dat als je bepaalde ingrepen heel veel doet, je er beter in wordt. Een borstvergroting is doorgaans een ingreep waar een vrouw zo’n vier jaar over nadenkt. Behalve opereren moet je als arts heel goed weten wat voor type cliënt er tegenover je zit, wat haar verwachtingen zijn en hoe ze de uitkomsten graag voor zich ziet. Wist je dat een borstvergroting de cosmetische ingreep is met de hoogste cliënttevredenheid?”

Je bent een autoriteit op jouw gebied geworden. Hoe kreeg je dat voor elkaar?

Zaal lacht: “Ik vind het een beetje raar om dat over mezelf te zeggen. Wel is het zo dat ik me altijd heb gefocust op inhoudelijke kennis en kunde. En dan krijg je op een gegeven moment een naam en wordt het spreekuur steeds voller met vrouwen die een borstcorrectie door mij willen laten uitvoeren. Ik had ook al vrij vroeg een eigen website waarop ik blogs maakte over borsten en cosmetische chirurgie. Ik heb ook een keer een online magazine gemaakt over borsten.”

Hoe is het schoonheidsideaal op jouw specialisme veranderd in de dertien jaar waarin je nu bezig bent?

“Er is meer balans gekomen tussen vorm en volume. Vrouwen kijken niet alleen meer naar welke cup ze willen, ook de vorm is belangrijk en wordt gecorrigeerd. Door fora waarop vrouwen met elkaar praten en foto’s op internet zijn ze zich daarvan veel meer bewust. Vooral jonge vrouwen weten heel goed wat ze willen. Maar toch blijft het als cosmetisch plastisch chirurg belangrijk om niet te snel conclusies te trekken dat cliënten alles wel weten, want er worden ook weleens dingen gezegd die niet helemaal kloppen.”

Heb je een voorbeeld?

“Iemand met een BMI (Body Mass Index red.) van 23 die met een plaatje als voorbeeld aankomt van iemand met een BMI van 17. Dat kan niet. Daarover moet je dan het gesprek aangaan. Wat ik vooral wil, is dat mijn cliënt blij is en dat ze dat over tien jaar nog is omdat het resultaat stabiel is. Volume is niet alles meer. Vrouwen willen zowel mooi in kleding zijn als in bikini. Ik merk dat door de verandering in lingerie met veel meer push-up en maximizers, vrouwen heel goed weten welk volume ze mooi vinden.”

Niet alleen volume, maar ook vorm? Leg eens uit.

“Je moet je als plastisch chirurg bewust zijn van welke implantaten het beste bij welk figuur past. Als je bijvoorbeeld een rond implantaat met een hoog profiel plaatst bij iemand met een BMI van 17 of 18, zie je dit implantaat op het strand echt zitten. Bij een steviger figuur is dit implantaat juist wel weer goed. Je moet dus weten hoe een implantaat zich gedraagt. Ook is het heel belangrijk door te vragen wat voor uitstraling iemand wil; bescheiden of meer sexy.”

Geldt jouw visie als standaard?

“Nee, het is mijn persoonlijke visie. Het kan zomaar zijn dat iemand die drie verschillende consulten bij drie verschillende klinieken doet, ook drie verschillende adviezen krijgt. Dat betekent wel dat je goed moet uitleggen hoe jij ernaar kijkt en met de cliënt kijkt waar zij zich het beste bij voelt. Soms kan iemand uiteindelijk voor een andere plastisch chirurg kiezen en dat is ook prima.”

Hoe zou je jouw stijl omschrijven?

“Ik ben zelf van de natuurlijke lijnen, maar daar zit rek in. Het is absoluut niet zo dat ik bij iedereen dezelfde borstimplantaten plaats. Ik pas me ook aan aan wat voor uitstraling iemand van haar borsten wil. De een vindt voller wat mooier, de ander vindt bescheiden wat mooier. Maar ik zoek geen vorm op die de huid zoveel oprekt dat er geen weg meer terug is. Je moet goed naar iemands verwachtingen luisteren, dat is ook het leuke ervan.”

Is lipofilling, opvullen met eigen vet, een goed alternatief voor borstimplantaten?

Dat wordt wel gedacht, maar het is niet helemaal zo zwart-wit. Lipofilling is een prachtige manier om iets van vulling bij je borsten te creëren, mits iemand zelf een gebied heeft waar ik vet vandaan kan halen. Het liefst gebruik ik buik- of heupvet. Maar je moet het zien als een half cupje erbij. Als je 800CC vet weghaalt, moet dat worden gefilterd en houd je 400CC over. Dan kun je 200CC per borst inspuiten en daarvan houd je uiteindelijk nog 100CC over. Het is een beperkte vergroting, maar wel een goede optie als er sprake is van asymmetrie of een deukje. Of als iemand een liposuctie van de buik wil, kun je bij de borsten gelijk wat meer vulling creëren.

Wat heel luxe is, is een hybride borstvergroting. Dan plaats ik een implantaat en daaromheen spuit ik nog wat vet, zodat het geheel wat natuurlijker wordt en je ook een smaller decolleté kunt bewerkstelligen. Maar lipofilling is geen vervanging voor een borstvergroting voor iemand die 1 cup of groter wil. Als iemand slappe borsten heeft, of een BMI onder de 19, komt zij niet in aanmerking voor een lipofilling. En als je afvalt, slinkt ook het vet dat bij de lipofilling is ingespoten en als je aankomt, neemt het weer toe. Het beweegt mee. Ik vind dat de zaken wordt soms wat mooier worden weergegeven dan ze zijn. Het kan mooi worden, mits je de goede indicatie hebt.”

Zijn er nog nieuwe ontwikkelingen op het gebied van jouw specialisme?

“Een nieuwe, mooie techniek en internationaal erg populair is de borstlift met auto-augmentatie. Augmentatie is een mooi woord voor borstvergroting. Met auto-augmentatie neem je de verslapte huid in, lift je het tepelcomplex en het eigen verslapte klierweefsel als een soort natuurlijke implantaat naar boven en je hecht het vast aan de borstspier. Je krijgt dan een veel mooiere, ronde borst die ook steviger aanvoelt.

De technieken worden ook verfijnder, ook op het gebied van kapselvorming bij vrouwen die al implantaten hebben. Ik word op dit gebied ook veel gevraagd voor second opinions en dat is ook echt een superspecialisme waar je veel ervaring voor nodig hebt. We kunnen tegenwoordig veel meer corrigeren bij borsten die al implantaten hebben waarbij vorm en volume niet meer in balans zijn. Ik vind het erg leuk om hier ook mijn ervaring in te zetten.”

Je maakt ook 3D simulatie om aan cliënten jouw advies te laten zien.

“Ja, op mijn iPad film ik met een ingenieuze, dubbele lens tijdens het consult de torso en wordt er met een speciale tool driedimensionaal het beoogde resultaat gesimuleerd. Het blijft uiteraard een simulatie. Het is een leuke toevoeging, maar net zo belangrijk blijft de tijd en aandacht voor iemand en het fysieke passen van de implantaten. Persoonlijk advies en maatwerk is essentieel.”

Zelf ontwikkelde je ook een herstelprogramma met twee fysiotherapeuten.

“Ik had het gevoel dat na zo’n ingreep de juiste fysiotherapie kon helpen bij het herstel. Dat we niet alleen met pijnstilling werken, maar ook de oorzaak van de pijn behandelen. We doen dit nu acht jaar bij de Velthuis kliniek in Amsterdam en de resultaten zijn bijzonder goed te noemen: vrouwen hebben veel minder pijn na de ingreep, ze herstellen sneller en de borsten voelen veel soepeler aan.”

Hoe kijk jij aan tegen het ASIA-syndroom bij siliconen implantaten waarover discussie is?

“We weten dat het ASIA-syndroom bestaat. Op alles wat je in je lichaam stopt, kan je reageren. Dat staat los van wel of niet siliconen of welk merk implantaat je gebruikt. Het kan ook voorkomen bij knieprotheses, vaccinaties, spiraaltjes of pacemakers. Maar borstimplantaten komen altijd in het nieuws, en dan worden er wel heel veel verschillende dingen op één hoop gegooid. Er zijn ook legio vrouwen die van spiraaltjes of sterilisatieveertjes last krijgen. En ja, het klopt dat er een iets verhoogde kans bestaat op een heel zeldzaam lymfoom. Dat gaat om 1 op de 30.000, terwijl 1 op de 7 vrouwen borstkanker krijgt. En borstimplantaten kunnen gaan zweten, maar er is geen wetenschappelijk bewijs dat dit schadelijk is. Wel heb ik een MRI follow up programma ontwikkeld omdat ik steeds vaker merk dat vrouwen toch graag een controle willen hebben. In de richtlijn voor borstimplantaten staat dat er alleen maar aanvullend onderzoek, bijvoorbeeld een echo of MRI, wordt gedaan als er klachten zijn. Vrouwen willen graag een check hebben om te weten of er slijtagescheur is.

In de praktijk is dit best lastig om uit te voeren. In de ziekenhuizen zijn er te weinig MRI’s, dan zou het checken ten kosten gaan van de oncologiezorg en huisartsen mogen het niet aanvragen. Bij Velthuis kliniek hebben we nu een exclusieve samenwerking met een MRI-centrum in Amsterdam. Een pilot. We roepen vrouwen elke vijf jaar op voor een MRI-scan. Wij kunnen dan kijken of er een scheurtje is ontstaan in het implantaat. Dat koppelen we aan een vragenlijst zodat we weten hoe de implantaten zich gedragen over zoveel jaar. Er wordt heel enthousiast op gereageerd. We testen nu in Amsterdam of er animo voor is onder vrouwen. Als dat zo is, gaan we het wellicht ook landelijk doen. Op die manier  proberen we niet alleen de operatie goed te doen, maar ook de nazorg te verbeteren.”

Hoe groot is de kans op complicaties?

“Je kunt niet zeggen “nooit”, want daarin moet je transparant zijn. Bij uitzondering zie je bij implantaten kapselvorming, scheurtjes of het ontstaan van een infectie. Er is een kans van 6 procent op een ruptuur. Op de operatiekamer worden allerlei aanpassingen gedaan die de kans op complicaties verkleinen, ervaring van de chirurg speelt ook een grote rol. Voor elke borstoperatie hebben we veertien stappen die elke keer opnieuw moeten worden doorlopen. Ik wissel onder andere tijdens de operatie drie keer van handschoenen. De cliënt krijgt antibiotica van tevoren, de borstimplantaten worden geregistreerd, er is goede narcose en goede pijnstilling. Al dat soort stappen dragen bij aan het verlagen van de kans op complicaties. Daar zijn we bewust mee bezig.”

Wat heb je nodig aan talent en eigenschappen om een goede plastisch chirurg te worden?

Lachend: “Nou, netjes opereren is natuurlijk een eerste vereiste. En je moet een teamspeler zijn, op de operatiekamer doe je het met elkaar. In mijn specialisme denk ik ook dat je een mensenmens moet zijn. Betrokkenheid is ook belangrijk. Ik vind het niet erg om in het weekeinde mails van cliënten te beantwoorden.

Ook moet je een lange adem hebben. Het duurt vier jaar voordat je je doctoraal hebt, dan nog coschappen van 2 jaar en dan ben je alleen nog maar basisarts. En erna nog zes jaar opleiding om plastisch chirurg te worden, als je al hiervoor wordt aangenomen. En ik ben ook nog tussendoor gepromoveerd. Op mijn 33e was ik plastisch chirurg, gepromoveerd en had ik drie kinderen.”

Je hebt ook een eigen bh ontwikkeld. Bijzonder.

“Ja, ik wilde een bh maken die én fijn is om te dragen na de operatie, maar er ook vrouwelijk en sexy uitziet. Een vrij lastige combinatie, maar het is gelukt. Een bh met een goede compressie, comfort en vrouwelijkheid. Ik denk dat vrouwen dit hartstikke leuk vinden. Dat ze die niet alleen die vier weken na de operatie dragen, maar ook erna met sporten of onder een bloesje.

Het is zo leuk om met een totaalconcept bezig te zijn. Niet alleen opereren, maar ook met alles er omheen. Ik ben graag vooruitstrevend, dat is ook nodig en leuk voor cliënten en mezelf.”

Schoonheid zit in jezelf, waar of niet waar?

“Natuurlijk is dat waar. Enkel een cosmetische ingreep gaat je niet gelukkig maken. Ik probeer de natuurlijke balans terug te brengen in wat vrouwen verloren hebben bijvoorbeeld na het krijgen van kinderen. Ze willen zich weer lekker in hun vel voelen. Dat is voor 70 procent de grootste groep. Als enige kliniek in Nederland doen we veel wetenschappelijk onderzoek met gevalideerde enquêtes over tevredenheid na bijvoorbeeld een borstvergroting. En we zien dat de geluks-piek in het begin iets stijgt, maar uiteindelijk ook weer normaal wordt. Vrouwen voelen zich vrouwelijker, meer sexy en zelfverzekerd. En de een zal het wat meer willen showen dan de ander, prima. Wees jezelf.”